Sau 5 năm đầy biến động, TP.HCM bước vào thời kỳ “siêu đô thị” với kỳ vọng trở lại vai trò đầu tàu kinh tế. Tuy nhiên, các chuyên gia MOSO.vn cảnh báo: nếu không sớm đánh thuế bất động sản, thị trường có thể rơi vào vòng xoáy đầu cơ và giá ảo.
TP.HCM 5 năm vượt sóng: Hành trình kiên cường đến “siêu đô thị”
5 năm TPHCM chuyển mình về hạ tầng, BĐS và kinh tế
Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ I (13-15/10) đánh dấu bước ngoặt lịch sử khi thành phố chính thức bước vào giai đoạn “siêu đô thị” sau sáp nhập. Giai đoạn 2020-2025 được xem là 5 năm thử thách nhất kể từ Đổi mới, với những biến động chưa từng có – từ đại dịch Covid-19 đến khủng hoảng tài chính và sự thay đổi nhân sự cấp cao.
PGS.TS Trần Hoàng Ngân, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, nhận định:
“Giàu cảm xúc, đầy biến động nhưng TP.HCM đã trụ vững và khẳng định bản lĩnh.”
Mục tiêu của nhiệm kỳ 2020-2025 là xây dựng TP.HCM thành đô thị thông minh, phát triển nhanh, bền vững, với tăng trưởng GRDP bình quân 8-8,5% và GRDP đầu người khoảng 8.500 USD. Nhưng chỉ vài tháng sau Đại hội, “cơn sóng thần Covid-19” đã ập đến, khiến mọi kế hoạch bị đảo lộn.
Đại dịch – phép thử “trăm năm có một”
Năm 2021, TP.HCM phải giãn cách xã hội suốt 5 tháng liền, khiến kinh tế tăng trưởng âm 6,78%, lần đầu tiên kể từ 1986. Hàng trăm nghìn người rời thành phố, hàng loạt doanh nghiệp ngừng hoạt động.
“Chưa bao giờ kinh tế suy sụp như vậy, nhưng mất mát lớn nhất là con người,” ông Ngân chia sẻ.
Tuy nhiên, trong nghịch cảnh, TP.HCM vẫn thể hiện bản lĩnh đáng nể. Đến năm 2022, GRDP tăng 9,03%, chứng minh khả năng phục hồi mạnh mẽ của “thành phố không ngủ”.
Giai đoạn phục hồi và tái cấu trúc toàn diện
Gần 3 năm rưỡi giữ vai trò Chủ tịch UBND TP.HCM, ông Phan Văn Mãi gọi quyết định mở cửa từ ngày 1/10/2021 là “quyết định khó khăn nhất nhưng đúng đắn nhất”. Nhờ đó, nền kinh tế phục hồi nhanh chóng.
Từ 2022 đến nay, tăng trưởng bình quân đạt gần 8%, thu ngân sách 5 năm vượt 2,1 triệu tỷ đồng, chiếm 24% ngân sách quốc gia.
Hai nghị quyết 31 và 98 trở thành “đòn bẩy thể chế”, giúp TP.HCM tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực. Các tuyến Metro, Vành đai 2, 3, 4 được đẩy mạnh, cùng hàng loạt đô thị thông minh, hành lang TOD, và dự án ven sông đang hình thành.
TP.HCM – Siêu đô thị và đầu tàu kinh tế của Việt Nam
Sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu (1/7/2025), TP.HCM sẽ có diện tích 6.770 km², dân số khoảng 14 triệu người và GRDP đạt hơn 3 triệu tỷ đồng, chiếm 23,5% GDP cả nước.
Theo quy hoạch, thành phố xác định 5 trụ cột chiến lược cho giai đoạn 2025-2030:
Công nghiệp công nghệ cao (đóng góp 35% GRDP)
Dịch vụ logistics – cảng biển (10-20%)
Thương mại – bán lẻ hiện đại (30%)
Văn hóa – du lịch (10%)
Tài chính – ngân hàng (10%)
Tuy nhiên, thách thức không nhỏ: ngân sách chỉ đáp ứng 1/5 nhu cầu đầu tư, trong khi hạ tầng kết nối vẫn là nút thắt lớn nhất.
Góc nhìn từ chuyên gia MOSO – “Siêu đô thị không thể dựa vào bất động sản đầu cơ”
Anh Eric Dinh – Giám đốc Chiến lược MOSO nhận định:
“TP.HCM đang ở bước ngoặt quan trọng. Việc trở thành siêu đô thị giúp mở rộng quy mô kinh tế, nhưng nếu không kiểm soát được đầu cơ và tích trữ bất động sản, hạ tầng sẽ mãi bị kéo lùi bởi giá đất ảo.”
“Thị trường hiện nay có đến 70% người mua để đầu tư. Điều này không xấu, nhưng nếu thiếu thuế tài sản và công cụ điều tiết, dòng vốn sẽ không chảy vào sản xuất hay hạ tầng – mà chỉ tiếp tục gom đất, găm hàng.”
Theo ông Eric Dinh, chính sách thuế bất động sản là “phanh hãm cần thiết để thị trường về giá trị thực”, tương tự cách các quốc gia phát triển đã làm.
“TP.HCM muốn trở thành Singapore hay Seoul thì phải học cách đánh thuế căn nhà thứ 2 trở lên, đánh thuế giao dịch ngắn hạn, và siết đất bỏ hoang – đó là cách tạo thị trường minh bạch, bền vững,” ông nói.
Đánh thuế bất động sản – Lời giải cho bài toán đầu cơ và giá nhà ảo
Tình trạng đầu tư thành đầu cơ: “Có tiền, hở ra là mua đất”
Những vụ việc gần đây như thu giữ 18 sổ đỏ liên quan đến Shark Bình hay 80 sổ đỏ tại nhà Ngân 98 đã làm dấy lên nghi ngờ về đầu cơ và tích trữ bất động sản.
Theo báo cáo của DKRA Consulting, 70% người mua bất động sản hiện nay là để đầu tư, chỉ 30% mua để ở. Nhóm đầu tư tập trung ở độ tuổi 35–44, có tài chính mạnh và xu hướng “ôm hàng chờ giá”.
Điều này khiến giá nhà tăng nhanh hơn thu nhập, đặc biệt tại TP.HCM – nơi giấc mơ an cư của người trẻ ngày càng xa vời.
Vì sao cần đánh thuế bất động sản lúc này?
Ba nguyên nhân chính:
1️⃣ Giá nhà vượt xa thu nhập: Người trẻ khó mua nhà thật, trong khi nhà đầu tư nắm nhiều tài sản bỏ trống.
2️⃣ Tích trữ đất gây lãng phí: Dự án chậm tiến độ, đất vàng bỏ hoang, làm méo mó thị trường.
3️⃣ Hệ thống thuế chưa bao phủ tài sản: Việt Nam chưa có thuế tài sản riêng biệt như các nước OECD.
Kinh nghiệm quốc tế – Thuế là công cụ điều tiết, không phải hình phạt
Quốc gia | Chính sách thuế chính | Tác động |
|---|---|---|
Singapore | Thuế bán lại 100% lợi nhuận trong 1 năm đầu, 50% năm thứ 2 | Giảm đầu cơ, ổn định giá |
Đài Loan | Thuế chuyển nhượng 45% trong 2 năm đầu, 35% sau 5 năm | Giảm lướt sóng |
Hàn Quốc | Thuế sở hữu lũy tiến theo số căn nhà | Giảm đầu tư tích trữ |
Canada | Thuế “Empty Home” 1–5%/năm cho nhà bỏ trống | Tăng nguồn cung cho thuê |
Khi lợi nhuận đầu cơ bất động sản còn cao, thị trường không thể lành mạnh
TS. Phạm Thế Anh (ĐH Kinh tế Quốc dân) cho rằng:
“Chừng nào lợi nhuận đầu cơ còn cao và chi phí nắm giữ thấp, dòng tiền sẽ không chảy vào sản xuất, mà chỉ quanh quẩn trong đất.”
Ở các nước như Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan, thuế lũy tiến theo số lượng sở hữu và thuế lũy thoái theo thời gian nắm giữ đã chứng minh hiệu quả:
Singapore đánh thuế 100% lợi nhuận nếu bán trong năm đầu, 50% sau 2 năm, 25% sau 3 năm.
Đài Loan đánh thuế 45% nếu bán trong 2 năm đầu, 35% trong 2-5 năm.
Nhờ vậy, đầu cơ bị giảm mạnh, thị trường ổn định hơn.
Điểm chung:
👉 Thuế cao cho đầu cơ ngắn hạn
👉 Thuế lũy tiến theo số căn nhà
👉 Ưu đãi cho người mua ở thật, nhà đầu tiên
Đề xuất 3 tầng thuế bất động sản cho Việt Nam
1️⃣ Thuế giao dịch ngắn hạn:
20–40% với nhà/đất bán trong 1–2 năm sau khi mua.
Giúp chặn đầu cơ “lướt sóng”, giảm bong bóng giá.
2️⃣ Thuế sở hữu lũy tiến:
Căn nhà thứ 2: thuế 0,5–1% giá trị/năm
Căn nhà thứ 3 trở lên: thuế 1,5–2%
Đảm bảo công bằng xã hội, khuyến khích cho thuê hoặc chuyển nhượng.
3️⃣ Thuế đất bỏ hoang:
Áp dụng cho dự án được phê duyệt nhưng chậm triển khai >24 tháng.
Mức thuế: 2–3%/năm giá trị định giá đất.
“Đây không phải là hình phạt, mà là cách khuyến khích sử dụng đất hiệu quả, tái phân bổ tài nguyên vào tay người có nhu cầu thực,” ông Eric Dinh bổ sung.
Ví dụ minh họa cách tính thuế bất động sản
Giả định:
Anh A có 2 căn hộ tại TP.HCM.
Căn thứ nhất: anh đang ở → miễn thuế tài sản
Căn thứ hai: giá trị 6 tỷ đồng, cho thuê hoặc bỏ trống
Cách tính thuế sở hữu lũy tiến:
Thuế suất: 1%/năm
Số thuế phải nộp: 6.000.000.000 x 1% = 60.000.000 đồng/năm
Nếu bán căn hộ trong năm đầu tiên, lợi nhuận 1 tỷ đồng →
Áp dụng thuế giao dịch ngắn hạn 30% → nộp 300 triệu đồng.
📊 Kết quả:
→ Nhà đầu tư phải cân nhắc kỹ trước khi đầu cơ lướt sóng.
→ Người mua để ở, hoặc đầu tư dài hạn, không bị ảnh hưởng.
Giải pháp đồng bộ – Cần cả thuế, tín dụng và minh bạch
Theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành cần đồng thời:
Ban hành thuế tài sản hợp lý để ngăn đầu cơ
Ưu tiên tín dụng cho nhà ở xã hội, người mua lần đầu
Công khai dữ liệu giao dịch, tránh tình trạng “thổi giá”
MOSO nhận định:
“Nếu chỉ siết tín dụng mà không có công cụ thuế, thị trường sẽ chững lại nhưng không lành mạnh hơn. Cần đồng bộ ba yếu tố: minh bạch – tín dụng – thuế thì mới tạo được thị trường bền vững. Và MOSO.vn tự hào là một trong những đơn vị tiên phong mang lại sự minh bạch cho thị trường bất động sản cũng như những giá trị thiết thực nhất cho người mua nhà đất.”
Kết luận – Siêu đô thị cần hạ tầng và thể chế song hành
TP.HCM đã chứng minh bản lĩnh qua 5 năm đầy biến động, và giờ đây, khi trở thành siêu đô thị lớn nhất Việt Nam, thành phố cần chính sách đột phá về thể chế và tài chính – trong đó thuế bất động sản là trụ cột quan trọng.
Anh Eric Dinh khẳng định: "Nếu hạ tầng là “cơ thể”, thì thể chế tài chính – thuế chính là “mạch máu” của đô thị hiện đại."
“Muốn TP.HCM trở thành trung tâm kinh tế châu Á, không chỉ cần hạ tầng và đầu tư, mà còn cần một thị trường bất động sản minh bạch, công bằng và có trách nhiệm. Đánh thuế đầu cơ chính là chìa khóa để mở cánh cửa đó.”
Hỏi – Đáp về thuế bất động sản (FAQ)
❓ 1. Thuế bất động sản có đánh vào tất cả mọi người không?
👉 Không. Thuế này chỉ áp dụng cho người sở hữu căn nhà thứ 2 trở lên, hoặc bán lại trong thời gian ngắn. Người mua nhà để ở không bị ảnh hưởng.
❓ 2. Mục tiêu chính của thuế bất động sản là gì?
👉 Không phải để “thu thêm tiền”, mà để ngăn đầu cơ, điều tiết thị trường và khuyến khích sử dụng đất hiệu quả.
❓ 3. Nhà ở xã hội, nhà thu nhập thấp có bị đánh thuế không?
👉 Không. Các loại hình này được miễn hoặc ưu đãi thuế, nhằm bảo đảm công bằng.
❓ 4. Thuế này có làm tăng giá nhà không?
👉 Ngược lại, nếu áp dụng đúng, giá nhà sẽ giảm về giá trị thật, vì giảm đầu cơ và găm hàng.
❓ 5. Khi nào Việt Nam có thể áp dụng thuế bất động sản?
👉 Bộ Tài chính đang nghiên cứu đề xuất trình Chính phủ trong giai đoạn 2025–2026, phù hợp với lộ trình sửa đổi Luật Đất đai và Luật Thuế tài sản.
